Gümüş ve Altın Piyasalarında Son Durum
Bu hafta finans piyasalarındaki en dikkat çekici gelişme gümüş fiyatlarındaki yükselişti. Geçtiğimiz hafta boyunca hem ons gümüş hem de Türkiye iç piyasasındaki gümüş fonlarında ciddi kazançlar görüldü. Hatta gümüş, altını geride bırakarak daha yüksek bir getiri sağladı. Yatırım fonları açısından değerlendirildiğinde, hisse senedi fonları en tepede yer alırken, hemen ardından gümüş fonları geldi. The Economist dergisi de bu gelişmeye dikkat çekerek “Gümüş yeni altın mı oluyor?” sorusunu ortaya attı.
Her ne kadar bu iddialı bir yorum olsa da, gümüş fiyatlarının neden yükseldiğini anlamak için bazı temel noktalara bakmak gerekiyor. Öncelikle, gümüşe olan sanayi talebi oldukça yüksek. Özellikle güneş panellerinde kullanılan gümüş miktarının artması, piyasada ciddi bir talep oluşturdu. Son 10 yılda sanayi sektöründeki gümüş talebi yüzde 100 artış gösterdi. Buna karşın, gümüş arzında ise bir miktar azalma var. Ekonomi teorisine göre, bir şeyin arzı azalırken talebi artarsa fiyatlar yükselir. İşte gümüş fiyatlarındaki artışın temel nedeni de bu. Öte yandan, altının fiyatı daha yatay bir seyir izliyor ve yeni haftaya sakin başladı.
Türkiye Ekonomisinde Durgunluk Sinyalleri
Türkiye ekonomisine döndüğümüzde, sanayi üretimi Ocak ayında bir önceki aya göre yüzde 2.3 daralma gösterdi. Türkiye ekonomisi geçtiğimiz yıl ikinci ve üçüncü çeyreklerde daralma belirtileri göstermişti. Son çeyrekte bir miktar toparlanma olsa da, 2024 yılına girerken yeniden bir durgunluk sinyali alıyoruz. Bugünkü sanayi üretim verileri de bunu doğruluyor.
Şirket bilançoları incelendiğinde, reel sektörün ne kadar zor bir durumda olduğu daha net bir şekilde ortaya çıkıyor. Örneğin, Vestel Beyaz Eşya’nın son bilançosunda, geçen yıla göre yüzde 196’lık bir kar düşüşü yaşandığı görüldü. Üstelik sadece kar rakamları değil, şirketin hasılatı yani cirosu da yüzde 115 azalmış durumda.
Kredi Faizlerindeki Durum ve Merkez Bankası Politikaları
Finans sektörüne baktığımızda, kredi faizlerinin hala oldukça yüksek olduğunu görüyoruz. İhtiyaç kredisi faizleri şu anda yüzde 65 civarında seyrediyor. Ticari kredilerin faizleri de yüzde 55’in üzerinde. Merkez Bankası faiz indirimlerine gitse de, kredi faizlerinde beklenen kadar büyük bir düşüş görülmüyor.
Bunun temel sebebi, Merkez Bankası’nın kredi faizlerinin düşmesini istememesi. Eski bir banka yöneticisi olan Erol Taşdelen’e göre, Merkez Bankası kredi büyümesini sınırlamak için çeşitli politikalar uyguluyor ve bu nedenle bankalar faizleri düşüremiyor. Eğer Merkez Bankası kredi büyümesi üzerindeki sınırlamaları kaldırırsa, faiz oranları da düşebilir. Ancak şu an için böyle bir adım atılmadığı için kredi faizleri yüksek seyretmeye devam ediyor.
Dolar ve Döviz Piyasalarındaki Gelişmeler
Dolar piyasasında ise yeni haftaya hafif bir yükselişle başlandı. Bankalararası piyasada dolar kuru şu anda 36.54 TL seviyesinde işlem görüyor. Cuma günü 36.43 TL seviyesindeydi, yani küçük de olsa bir artış var.
Merkez Bankası’nın yıl sonu dolar tahmini ise bir miktar aşağı çekildi. Önceki tahminde doların yılı 42.89 TL seviyesinde kapatması beklenirken, yeni tahminde bu rakam 42.79 TL olarak güncellendi. Genel beklenti, 2024 sonunda doların 42-43 TL seviyelerinde olacağı yönünde.
Devlet Tahvilleri ve Küresel Piyasalar
Devlet tahvillerinde ise bugün satış baskısı vardı. Faiz oranlarının yükselmesi, tahvil fiyatlarının düştüğü anlamına geliyor. Küresel piyasalara baktığımızda, risk iştahında bir miktar azalma olduğunu görüyoruz. Avrupa borsalarında bugün düşüşler yaşandı ve dünya piyasalarında genel olarak kırmızı bir tablo hakim.
Almanya hükümeti 500 milyar dolarlık bir altyapı paketi hazırlıyor ve borçlanma sınırını kaldırmayı planlıyor. Bu gibi gelişmeler, önümüzdeki dönemde Avrupa ekonomisini destekleyebilir. HSBC, Avrupa hisse senetleri için yatırım önerisinde bulundu ve Amerikan borsalarına kıyasla Avrupa borsalarının daha iyi performans göstereceğini belirtti.
Altın Fiyatlarına Etki Eden Gelişmeler
Altın piyasasına baktığımızda, fiyatların 2900 dolar seviyesinde stabil kaldığını görüyoruz. Şu an için sert bir yükseliş ya da düşüş beklenmiyor. Ancak önümüzdeki günlerde altın fiyatlarını etkileyebilecek iki önemli gelişme var.
Birincisi, yarın ABD ve Ukrayna heyetleri Suudi Arabistan’da bir araya gelerek Rusya-Ukrayna savaşının sona erdirilmesi için görüşmelere başlayacak. Eğer bu görüşmelerden “savaş bitiyor” mesajı çıkarsa, altın fiyatları bir miktar olumsuz etkilenebilir.
İkinci gelişme ise Çarşamba günü açıklanacak ABD enflasyon verileri. Eğer ABD’de enflasyon düşmeye devam ederse, bu durum FED’in faiz indirimi yapma ihtimalini güçlendirir ve altının fiyatına olumlu yansıyabilir. Şu anki piyasa beklentisi, enflasyonun yıllık bazda yüzde 2.9 seviyesine gerilemesi yönünde.
Borsa İstanbul’da Kar Satışları ve Yatırımcı Stratejileri
Borsa İstanbul tarafında ise geçtiğimiz günlerde güçlü bir yükseliş vardı, ancak bugün kar satışlarıyla birlikte endekste düşüş yaşandı. Özellikle BİM ve Migros’a Rekabet Kurumu tarafından yeni bir soruşturma açılması, borsada negatif bir etki yarattı.
BİM hisseleri bugün yüzde 6.77 düşüş yaşarken, Migros hisseleri yüzde 6.46 değer kaybetti. Bunun yanı sıra, Suriye’deki iç karışıklıkların artması ve küresel borsalarda yaşanan satış dalgası da Borsa İstanbul üzerinde olumsuz bir baskı oluşturdu. 26 Şubat’ta başlayan yükseliş trendiyle endeks yaklaşık yüzde 11 artış göstermişti. Bugün ise yüzde 0.81’lik bir düşüş yaşandı.
Borsa yatırımcıları için en çok para girişi olan hisseler arasında Yapı Kredi, Aselsan, Akbank, Gübretaş ve Tüpraş yer alırken, en fazla para çıkışı olan hisseler BİM, Migros, Emlak Konut, Koç Holding ve Türk Telekom oldu.
Genel Değerlendirme
Genel olarak baktığımızda, gümüş piyasasında güçlü bir yükseliş trendi devam ediyor. Türkiye ekonomisinde reel sektör sıkıntılar yaşamaya devam ederken, sanayi üretimi daralmaya devam ediyor. Merkez Bankası kredi faizlerini kontrol altında tutarken, dolar kuru hafif bir yükseliş gösteriyor. Altın fiyatları şimdilik yatay seyrediyor ancak önümüzdeki günlerde açıklanacak küresel gelişmeler fiyatları etkileyebilir. Borsa İstanbul’da ise kar satışları görülse de, yükseliş trendinin devam etme ihtimali bulunuyor.
