Türkiye ekonomisi ve küresel piyasalarda son günlerde yaşanan gelişmeler, yatırımcılar ve vatandaşlar için birçok önemli sinyal veriyor. Bu yazıda güncel veriler ve piyasa dinamiklerinden yola çıkarak; döviz kuru müdahaleleri, borsa hareketleri, faiz piyasaları, tarım enflasyonu, altın ve kripto para piyasaları gibi birçok konuyu örneklerle detaylı bir şekilde ele alacağız.
🏦 1. Merkez Bankası’nın Rezerv Müdahalesi: 50 Milyar Dolar Nereye Gitti?
Son haftalarda Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, döviz kuru baskısını sürdürebilmek adına yaklaşık 50 milyar dolarlık rezerv sattı. Bu müdahaleyle dolar kuru 38 TL civarında sabit tutulmaya çalışıldı. Ancak bu kurun korunması için yapılan satışlar, rezervlerde ciddi bir erimeye yol açtı.
Sıkça dile getirilen “rezerv TL’ye çevrildi” gibi ifadeler teknik açıdan yanıltıcı olabilir. Çünkü merkez bankaları zaten kendi para birimini sınırsız şekilde basabilir, ancak yabancı para cinsinden rezervlerin yerine konması zordur ve piyasada güven sarsılır.
Örnek: 18 Mart’ta net rezervler 60 milyar dolar civarındayken, kısa sürede bu rakam 16.7 milyar dolara geriledi.
📉 2. Borsada Müdahale, Belirsizlik ve Yatırımcı Çıkışı
Borsa İstanbul’daki son hareketler, büyük ölçüde piyasa dışı müdahalelerle şekilleniyor. Bazı önemli teknik seviyeler (örneğin 9000 puan civarı) “savunma hattı” gibi işlev görse de, bu durum piyasanın serbest hareket kabiliyetini sınırlandırıyor.
Ayrıca TL varlıklar için risk algısı yüksek. Hisse senetleri ve TL bazlı tahvillerin, mevcut ekonomik görünüm altında güvenli bir liman olmadığı ifade ediliyor. Bu da hem yerli hem de yabancı yatırımcıların temkinli pozisyonlar almasına neden oluyor.
💸 3. Faiz Artışı, Tahvil Krizi ve Fon Zararları
Döviz kurunun baskılanmasının doğal sonucu olarak, faiz piyasasında dalgalanma yaşanıyor.
- 2 yıllık tahvil faizleri %38.3’ten %48.8’e yükseldi.
- 10 yıllık tahvil faizleri %28’den %35’e çıktı.
Bu artış, özellikle yılın başında tahvil fonlarına giren küçük yatırımcılar için büyük kayıplara neden oldu. Bazı tahvil fonları son bir ayda %13’ten fazla değer kaybetti.
Yüksek faiz ortamında tahvillerin fiyatı düşer. Enflasyon düşmeden, bu tarz enstrümanlara yatırım yapmak ciddi sermaye erimesi riski doğurabilir.
🌾 4. Tarımda Zirai Don ve Gıda Enflasyonu Riski
Tarım tarafında yaşanan don felaketi, 36 ilde ciddi ürün kayıplarına neden oldu.
- Malatya’da kayısı, Karadeniz’de fındık, Ege ve Trakya’da üzüm bağları zarar gördü.
- Konya, Karaman ve Niğde gibi bölgelerde patates ve şeker pancarı gibi ürünler don nedeniyle etkilendi.
Bu olay, gıda arzında daralmaya ve dolayısıyla fiyatlarda yükselmeye neden olacak. Halihazırda yüksek olan gıda enflasyonu, bu olayla birlikte daha da tırmanabilir. Bu durum, Merkez Bankası’nın faiz politikalarını daha da zorlaştıracaktır.
💹 5. ABD Tahvil Piyasası ve Güven Sinyalleri
Küresel piyasalarda, özellikle ABD’de son günlerde tahvil faizlerinde düşüş gözleniyor. Bu durum, yatırımcıların ABD 10 yıllık ve 30 yıllık tahvillere olan ilgisinin arttığını gösteriyor.
Yatırımcıların faizlerin düşeceği beklentisiyle kaldıraçlı pozisyonlar aldığı, ancak faizler artınca bu pozisyonları kapatmak zorunda kaldıkları ifade ediliyor. Ardından gelen toparlanma, piyasada yeniden güven inşa edildiğini gösteriyor.
Ayrıca ABD Doları’nın rezerv para olma statüsüne dair herhangi bir tehdit görülmüyor. Bu da küresel yatırımcılar için dolar ve ABD tahvillerini cazip kılmaya devam ediyor.
📈 6. Altın, Gümüş ve Kripto Piyasalarda Güncel Görünüm
Altın fiyatları küresel riskler nedeniyle yukarı yönlü hareket ediyor.
- Gram altın 4000 TL seviyesini yeniden test ediyor.
- Ons altında hedef aralık 3400-3500 dolar seviyeleri olarak öngörülüyor.
Gümüşte hedef 35 dolar olarak korunuyor.
Kripto paralarda ise tablo şöyle:
- Bitcoin, 84.000 TL seviyesini aştı ve yükseliş eğilimini sürdürüyor.
- Ethereum, henüz zayıf. 1662 seviyesinin geçilmesi bekleniyor.
- Ripple, güçsüz seyrediyor. Ancak 2.16 seviyesi kırılırsa alım fırsatı oluşabilir.
📊 7. Küresel Borsalarda Toparlanma Sinyalleri
ABD endeksleri (Dow Jones, S&P 500, Nasdaq) son günlerde pozitif bölgede hareket ediyor.
- Nasdaq, daha önce gümrük vergilerinin açıklandığı günkü seviyelere tekrar ulaştı.
- S&P 500 için 5629 seviyesi kritik eşik olarak görülüyor.
Bu da küresel yatırımcılar için risk iştahının yeniden arttığını, en kötü senaryoların şimdilik geride kaldığını gösteriyor.
✍️ Sonuç: Dengeler Hâlâ Kırılgan, Güven En Büyük Sermaye
Türkiye ekonomisi, döviz müdahaleleri, enflasyon baskısı ve tarım kaynaklı arz sorunlarıyla zorlu bir süreçten geçiyor.
Küresel ölçekte ise tahvil faizleri ve doların pozisyonu, piyasalar için daha dengeli bir görünüm sunuyor.
